آموزش و پرورش در ایران بیش از هر زمان دیگر طبقاتی شده است. تنگناهای اقتصادی، بیکاری و فقر روزافزونی که به کارگران و اقشار تهیدست جامعه تحمیل شده است بر میزان بهره مندی فرزندان آنان از درس و مدرسه سایه افکنده است. در این شرایط که بار سنگین بحران سرمایه داری ایران بر دوش اقشار محروم جامعه افتاده و شکاف طبقاتی عمیق تر شده است، میلیون ها کارگری که از کار بیکار شده اند، کارگرانی که چندین ماه است دستمزد سه مرتبه پایین تر از خط فقرشان را دریافت نکرده اند، زنانی که تنها سرپرست خانواده هستند، چگونه از عهده تأمین هزینه سنگین زندگی و مخارج تحصیل بچه هایش بر می آیند؟

طبقاتی شدن آموزش و پرورش در مناطق و محله های حاشیه شهرها که جمعیت آنان بالغ بر سیزده میلیون نفر است خشن تر از جاهای دیگر خود را نشان می دهد. آن ۳۰ درصد از مدارس کشور که از جانب مسئولین وزارت آموزش و پرورش تخریبی و فرسوده اعلام شده و یا در معرض خطر ویرانی قرار دارند عمدتا در این مناطق قرار گرفته اند. در این مناطق کودکان کارگران و اقشار فرودست در مدارسی تحصیل می کنند که از حداقل امکانات برخوردار هستند. در این مدارس به علت تراکم بالاتر از استاندارد دانش آموزان در کلاس ها، نبود آزمایشگاه و کارگاه به اندازه کافی و یا امکانات مناسب در محیط های آموزشی، معلم به محور همه آموزشها تبدیل شده و این محرومیت ها فرصت و مجال پژوهش دسته جمعی و تبادل نظر و مشارکت در زمینه های مختلف را از دانش آموزان سلب کرده است. در این مدارس به ورزش و پرورش جسمی و نقش سازنده آن در مورد کودکان و جوانان هیچ توجه نمی شود. کودکان و نوجوانان که به دلیل زندگی کردن در آپارتمان ها و خانه های کوچک و شلوغ، مکانی برای ورزش و بازی کردن ندارند. فضاهای تنگ مدرسه ها هم اصلا چنین فرصتی را به دانش آموزان نمی دهد. در این میان کودکان و نوجوانان خانواده های مهاجر افغانستانی که سال ها در ایران کار و زندگی کرده اند و اکنون از بیکاری و فقر رنج می برند و گرفتار خشونت های مهاجرستیزانه دولتی هستند از تبعیض مضاعف رنج می برند. هنوز هم کودکانی که از مادر ایرانی و پدر افغانستانی هستند نمی توانند صاحب شناسنامه شوند، نمی توانند به مدرسه بروند و این آغازی است که آینده آنها را نیز رقم می زند. در مدارس ایران هنوز هم کودکان متعلق به اقلیت های ملی از درس خواندن و فراگیری مفاهیم علمی به زبان مادری محروم هستند. تحت این شرایط است که بیش از سه میلیون کودک و نوجوان از رفتن به مدرسه محروم شده اند و هر روز شمار بیشتری از آنان به اردوی دو میلیونی کودکان کار می پیوندند.

تداوم خصوصی سازی ها در حوزه آموزش به نابرابری ها در زمینه برخورداری از امکانات آموزشی بیشتر دامن زده است. زمانی که حوزه آموزش به حوزه سرمایه گذاری و سودآوری سرمایه داران بخش خصوصی تبدیل می گردد و روی آموزش قیمت گذاری می شود، آن بخش بزرگ از جامعه که توانایی مالی بهره مندی از آموزش با کیفیت خوب را ندارند از آن محروم می شوند و خود سیستم آموزشی به نهادی برای بازتولید و به نمایش گذاشتن شکاف طبقاتی در امر آموزش تبدیل می شود.

با همه اینها میزان بودجه ای که به وزارت آموزش و پرورش اختصاص می یابد، دهها برابر کمتر از بودجه ای است که صرف نهادهای نظامی و امنیتی سرکوبگر در داخل و ماجراجوئی های نظامی در خارج می شود. تازه بخش بزرگی از همین بودجه هم جهت اشاعه خرافات مذهبی و تحمیل فرهنگ طبقه حاکم تحت عنوان آموزش و پرورش هزینه می گردد.

به این سلطه طبقاتی بر امر آموزش باید سیاست اعمال سلطه جنسیتی رژیم اسلامی و تشدید فضای مذهبی و اختناق آور حاکم بر محیط ها آموزشی را هم اضافه کرد. رژیم با تداوم اجرای طرح ارتجاعی تفکیک جنسیتی و محروم کردن دختران از ورود به ده ها رشته تحصیلی، فضای امنیتی محیط های آموزشی را نیز تشدید کرده است. تشدید فضای مذهبی در مدارس و دانشگاهها و "تقویت و تعمیق فعالیت‌های اقامه نماز در مدارس کشور" بخشی از چالش رژیم با بحران ایدئولوژیکی است که با آن دست بگریبان است.

در چنین شرایطی جنبش سراسری معلمان ایران که در سال های اخیر نقش غیر قابل انکاری در مباره برای دستیابی به خواسته های صنفی، مبارزه علیه خصوصی سازی ها و اعتراض علیه فضای حاکم بر مدارس داشته اند، دانشجویان و دانش آموزان مبارز و پیشرو با ایجاد کانون های مبارزاتی خود در همبستگی با استادان مبارز دانشگاه، می توانند نقش پیشتازی در مبارزه علیه خصوصی سازی ها، سیاست اسلامی کردن و پادگانی کردن فضای محیط های آموزشی و سیاست آپارتاید جنسی رژیم ایفا کنند. تنها با فعالیت سازمانیافته است که می توان رژیم را از تداوم این سیاست های ارتجاعی به عقب راند، و خواست آزادی های سیاسی و جدائی مذهب از آموزش و پرورش را عملا به آن تحمیل کرد.

حزب کمونیست ایران رژیم سرمایه داری جمهوری اسلامی را مسبب اصلی خارج کردن میلیون ها کودک و نوجوان از چرخه تحصیل و فضای حاکم بر محیط های آموزشی موزشی می داند می داند. مطابق بخش حداقل برنامه حزب کمونیست ایران، زندگی و رفاه کودکان، مستقل از وضعیت خانوادگی، باید از طرف دولت تضمین گردد. دولت موظف است استاندارد واحدی از رفاه و امکانات رشد مادی و معنوی کودکان و نوجوانان را در بالاترین سطح ممکن تضمین کند. کمک هزینه های لازم و ارائه خدمات رایگان پزشکی و آموزشی و فرهنگی برای تضمین استاندارد زندگی کودکان و نوجوانان مستقل از وضعیت خانوادگی باید پرداخت شود و امر آموزش اجباری تا سن ۱۶ سالگی تأمین گردد. کار حرفه ای برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال باید ممنوع گردد و نباید گذاشت که جسم و روح کودکان زیر بار کار حرفه ای تباه شود. دستیابی به چنین خواستهایی فقط می تواند محصول مبارزات متحدانه، سراسری و متشکل کارگران و مبارزات همبسته دانشجویان، دانش آموزان و معلمان مبارز باشد.

حزب کمونیست ایران ضمن آرزوی سالی پر از شور و همبستگی مبارزاتی، آغاز سال تحصیلی جدید را به همه دانش آموزان و دانشجویان، معلمان و استادان آزاده ایران صمیمانه تبریک می گوید.

کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران

۲۲ شهریور ۱۳۹۶

۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷